سرما و زمستان با همه زیباییهای خود، میتواند برای سگها و گربهها خوشایند نباشد. با شروع فصل سرما، مراقبت از حیوانات خانگی خصوصا سگ و گربه که همراهان اصلی ما هستند، به یکی از دغدغههای اصلی صاحبان آنها تبدیل میشود. سگها و گربهها نیز مانند انسانها در اثر سرمای این فصل دچار بیماریهایی مانند سرماخوردگی، سرفه، مشکلات تنفسی و حتی خشکی پوست شوند. سردی هوا در فصل زمستان میتواند تاثیرات منفی جدی بر سلامت حیوانات خانگی داشته باشد و نیاز به توجه و مراقبت بیشتری دارند. بنابراین باید از سگ و گربه در برابر سرما محافظت کنیم. اما چگونه از سگ و گربه در برابر سرما محافظت کنیم؟ دلیل این کار چیست؟
از آنجا که برخی از سگها و گربهها نسبت به سرما حساسیت بیشتری دارند، شناخت نشانههای سرمازدگی و بیماریهای مرتبط با فصل سرما ضروری است. در این مقاله، به بررسی کامل راهکارهایی برای مراقبت بهتر از حیوانات خانگی در زمستان خواهیم پرداخت. این راهکارها شامل پیشگیری از سرماخوردگی در سگها و گربهها، مراقبت از پوست و مو در هوای سرد، تغذیه مناسب برای حفظ انرژی، استفاده از لباس گرم مخصوص حیوانات و نکات ایمنی در محیط زندگی آنها است.
در ادامه با نکات کلیدی و علمی آشنا خواهید شد که به شما کمک میکند بهترین شرایط را برای سگ یا گربه عزیزتان در فصل سرما فراهم کنید. اگر میخواهید از بیماریها و مشکلات فصلی در سرما و زمستان جلوگیری کرده و حیوان خانگی خود را در برابر سرمای زمستان محافظت کنید، این مقاله راهنمایی جامع برای شما خواهد بود. مراقبت درست در فصل سرما، نه تنها سلامت حیوان خانگی شما را تضمین میکند، بلکه به افزایش شادابی و کیفیت زندگی سگها و گربهها نیز کمک میکند. راهنمایی شما هزیزان برای محافظت سگ و گربه از سرما و زمستان هدف ماست.
هوای سرد و سرما چه تاثیری بر سگ و گربه میگذارد؟
کاهش دمای بدن (هیپوترمی) سگ و گربه در اثر سرما
در دمای بسیار پایین، بدن حیوان ممکن است توانایی تنظیم دما را از دست بدهد که این وضعیت میتواند خطرناک و حتی مرگبار باشد. علائم هیپوترمی شامل لرزش، خوابآلودگی و کاهش ضربان قلب و تنفس است.
سرمازدگی اندامهای سگ و گربه در فصل زمستان
دم، گوشها، پنجهها و سایر بخشهای بدن که بیشتر در معرض سرما قرار دارند، ممکن است دچار آسیب شوند. این وضعیت میتواند با علائمی مانند تغییر رنگ پوست، ورم و کاهش حساسیت در ناحیه آسیبدیده همراه باشد.
تشدید مشکلات مفصلی سگ و گربه در فصل سرد زمستان
سرما میتواند مشکلات مفصلی را تشدید کند. خشکی و درد مفاصل بهویژه در حیوانات مسن یا آنهایی که به آرتروز مبتلا هستند، افزایش مییابد و باعث کاهش تحرک و ناراحتی حیوان میشود.
ضعف سیستم ایمنی سگ و گربه در زمستان و سرما
در هوای سرد، سیستم ایمنی بدن حیوانات ضعیفتر میشود و آنها را در معرض بیماریهایی مانند عفونتهای تنفسی قرار میدهد. این شرایط ممکن است به سرماخوردگی، برونشیت یا ذاتالریه منجر شود.
خشکی پوست و پوشش بدن سگ و گربه در اثر سرما و زمستان
کاهش رطوبت هوا میتواند باعث خشکی پوست و ترکخوردگی آن شود که علائمی مانند شوره، خارش و تحریکپذیری پوست را به همراه دارد.
تغییر در اشتها و مصرف انرژی سگ و گربه در اثر سرما و زمستان
در فصل سرما، حیوانات برای حفظ گرمای بدن خود به انرژی بیشتری نیاز دارند که این موضوع میتواند باعث افزایش اشتها و حتی در برخی موارد افزایش وزن شود.
اثرات روحی و رفتاری سرما بر روی سگ و گربه
سرما میتواند تأثیرات روحی و رفتاری بر حیوانات بگذارد. کاهش فعالیت در فضای باز ممکن است باعث بیحوصلگی و استرس شود و حیوانات رفتارهایی مانند کمتحرکی یا حتی پرخاشگری نشان دهند.
کاهش مصرف آب و مشکلات ادراری سگ و گربه به دلیل سرما و سرد زمستان
هوای سرد باعث میشود حیوانات کمتر میل به نوشیدن آب داشته باشند که این موضوع میتواند خطر عفونتهای ادراری یا مشکلات کلیوی را افزایش دهد.
خطر مسمومیت سگ و گربه با مواد شیمیایی در اثر سرما
در فصل سرما، خطر مسمومیت با مواد شیمیایی مانند ضدیخ بیشتر است. این مواد در صورت بلعیده شدن برای حیوانات بسیار سمی هستند.
سگها و گربهها و سایر حیوانات خانگی چگونه به سرما واکنش نشان میدهند؟
برخی از حیوانات خانگی مانند سگ و گربه که موهای متراکمی دارند، در برابر سرما مقاومتر هستند، اما بسیاری از آنها به دلیل عدم وجود پوشش موی کافی یا زندگی در محیطهای گرمتر، به سرما حساسیت بیشتری دارند. علائم سرما در حیوانات شامل:
- لرزش بدن حیوانات: نشاندهنده تلاش بدن برای تولید گرما.
- بیحالی و کمتحرکی حیوانات: کاهش فعالیت به دلیل افت دمای بدن.
- خشکی پوست و پشم حیوانات: ناشی از کمبود رطوبت در هوا.
- مشکلات تنفسی حیوانات: عطسه، سرفه یا آبریزش بینی.
کدام حیوانات خانگی در معرض سرمای بیشتری هستند؟
برخی حیوانات در معرض سرمای بیشتری هستند. به عنوان مثال سگ و گربههایی که در باغ یا در محیط خارج خانه هستند، در معرض سردی هوا هستند و باید در فصل زمستان برای آنها امکانات گرمایشی مناسب فراهم شود. به صورت کلی چون گربه و سگ همراهان اصلی ما هستند، در معرض سرمای بیشتری قرار دارند، هرچند که پرندگان هم در خطر هستند. اما بررسی اصلی ما تاثیر سرما برای سگ و گربه است و میخواهیم نکات محافظت از سرما برای سگ و گربه را بررسی کنیم.
سگ و گربههایی که در معرض سرمای بیشتری هستند
سگها و گربههای مو کوتاه
حیواناتی که پوشش موی کوتاه یا نازک دارند، مانند سگ داکسهوند، سگ گریهاند، سگ ویپت یا گربه اسفینکس، گرمای بدن خود را سریعتر از دست میدهند و به مراقبت بیشتری در هوای سرد نیاز دارند.
نژادهای کوچک و سبکوزن
نژادهای کوچک و کموزن مانند سگ چیواوا، سگ پومرانیان، سگ مالتیز یا گربه سنگاپوری به دلیل نسبت بالای سطح بدن به حجمشان، گرما را سریعتر از دست میدهند و در برابر سرما آسیبپذیرتر هستند.
حیوانات مسن
حیوانات پیر مانند سگهای مسن نژاد لابرادور یا گلدن رتریور و گربههای مسن پرشین یا مینکون معمولاً متابولیسم پایینتری دارند و ممکن است مشکلاتی مانند آرتروز داشته باشند که سرما آنها را تشدید میکند.
تولهها و بچه گربهها
توله سگها و بچه گربهها به دلیل سیستم ایمنی و متابولیسم ناپایدار، گرما را بهسرعت از دست میدهند و در معرض هیپوترمی هستند.
حیوانات بیمار یا ضعیف
حیواناتی که از بیماریهای مزمن رنج میبرند، مانند سگهای مبتلا به بیماری قلبی یا تنفسی یا گربههای مبتلا به بیماری کلیوی، تحمل کمتری نسبت به سرما دارند و ممکن است آسیبپذیری بیشتری نشان دهند.
حیوانات با پوشش بدن خیس یا مرطوب
حیواناتی مانند سگهای آبی نژاد لابرادور یا سگ نیوفاندلند که پس از باران یا حمام خیس هستند، بیشتر در معرض کاهش دمای بدن قرار میگیرند.
سگ و گربههایی که در فضای باز زندگی میکنند
حیواناتی مانند سگهای نگهبان در فضای باز مثل سگ ژرمن شپرد یا سگ سرابی و گربههای بیرون از خانه مثل گربههای خیابانی که به پناهگاه مناسب دسترسی ندارند، بهویژه در معرض سرمای شدید و مشکلاتی مانند سرمازدگی قرار دارند.
نژادهای خاص سگ و گربه با تحمل کمتر به سرما
برخی نژادها مانند سگهای گریهاند، ویپت، سالوکی یا گربههای اسفینکس و شرقی مو کوتاه به دلیل درصد پایین چربی بدن و پوشش نازک، توانایی کمتری در مقابله با سرما دارند و به مراقبت بیشتری نیاز دارند.
زمستان و سرما چگونه بر بدن سگ و گربه تاثیر میگذارد؟
سردی هوا میتواند فرآیندهای طبیعی بدن سگ و گربه را مختل کند. برخی از این تاثیرات سرما عبارتند از:
- کاهش جریان خون: باعث کند شدن عملکرد اندامهای بدن سگ و گربه میشود.
- افزایش نیاز به کالری: برای تولید انرژی و گرمای بدن.
- خشک شدن مخاط: افزایش خطر عفونتهای تنفسی.گ
سرماخوردگی در حیوانات خانگی به چه صورت است؟
علائم سرماخوردگی در سگ و گربه چیست؟
سرماخوردگی در حیوانات خانگی میتواند شبیه به سرماخوردگی انسان باشد. برخی از علائم رایج عبارتند از:
- عطسه و سرفه: مشابه با علائم آلرژی.
- آبریزش بینی و چشم: نشاندهنده تحریک مجاری تنفسی.
- کاهش اشتها: به دلیل ضعف و بیحالی.
- افزایش خواب: به دلیل کاهش انرژی بدن.
- خشکی دهان: ناشی از کاهش مصرف آب.
تفاوت سرماخوردگی با بیماریهای دیگر
گاهی سرماخوردگی با بیماریهای جدیتر مانند برونشیت یا ذاتالریه اشتباه گرفته میشود. اگر علائم زیر مشاهده شد، باید به دامپزشک مراجعه کنید:
- تب بالا.
- تنفس سخت یا صداهای غیرطبیعی هنگام نفس کشیدن.
- سرفههای شدید و مداوم.
درمان سرماخوردگی حیوانات چگونه است؟
اگر حیوان شما علائم سرماخوردگی را نشان داد، میتوانید اقدامات زیر را انجام دهید:
- گرم نگه داشتن محیط: از پتوی گرم یا تشکهای حرارتی استفاده کنید.
- تامین آب کافی: کمبود آب میتواند علائم را تشدید کند.
- مشورت با دامپزشک: در صورت مشاهده علائم شدید مانند تب یا بیحالی طولانیمدت.
- رژیم غذایی تقویتی: استفاده از غذاهایی با پروتئین بالا.
محافظت از سگ و گربه در برابر سرما و زمستان چگونه است؟ چگونه تاثیر سرما را برای سگ و گربه کاهش دهیم؟
محیط زندگی مناسب سگ و گربه در فصل سرما و سرد زمستان چه ویزگیهایی دارد؟
۱. دمای مناسب
- داخل خانه: دمای محیط داخلی باید معتدل و گرم باشد، حدود ۱۸ تا ۲۴ درجه سانتیگراد برای سگها و گربهها مناسب است. از گرمکنندهها استفاده کنید، اما مطمئن شوید حیوانات به طور مستقیم در معرض حرارت نباشند.
- خارج از خانه: اگر حیوان شما در بیرون زندگی میکند، باید مکانی عایقبندیشده و گرم مانند خانه کوچک یا پناهگاه داشته باشد.
۲. عایقبندی محیط
- از تشک، پتو یا تخت گرم و نرم برای حیوانات استفاده کنید تا از سرما دور بمانند.
- در صورتی که سگ یا گربه در فضای باز است، مطمئن شوید که پناهگاه ضدآب و عایق است و کف آن از زمین فاصله دارد تا رطوبت جذب نشود.
۳. لباس و محافظت از بدن
- برای سگهای کوچک، مسن یا با موهای کوتاه، استفاده از لباسهای گرم توصیه میشود.
- گربهها معمولاً در خانه بهتر از سرما محافظت میشوند، اما اگر بیرون میروند، زمان حضورشان را محدود کنید.
۴. دسترسی به آب گرم و غذای کافی
- در زمستان نیاز حیوانات به انرژی بیشتر میشود. غذای باکیفیت و متناسب با فعالیت آنها فراهم کنید.
- آب همیشه باید در دسترس باشد و از یخ زدن آن جلوگیری کنید.
۵. محیط بدون باد و باران
- باد سرد و بارش باران یا برف میتواند خطرناک باشد. محیط باید کاملاً محفوظ باشد تا حیوانات در معرض سرمای شدید یا خیس شدن قرار نگیرند.
۶. فعالیت بدنی مناسب
- اگر هوا خیلی سرد است، زمان پیادهروی یا بازی بیرون را کوتاهتر کنید و آن را به زمانهای گرمتر روز منتقل کنید.
- برای جلوگیری از خشکی پوست، پاهای حیوان را بعد از پیادهروی خشک کنید.
۷. مراقبت از پنجههای سگ و گربه
- نمک و مواد ضدیخ روی زمین میتوانند به پنجههای حیوانات آسیب بزنند. بعد از هر پیادهروی، پنجهها را تمیز کنید.
این نکات به حفظ سلامت و راحتی سگ و گربه شما در فصل سرما کمک میکند.
لباسهای گرم مخصوص سگ و گربه برای فصل سرد
استفاده از لباسهای گرم میتواند برای برخی نژادها بسیار مفید باشد. لباسهایی با جنس پشم یا مواد ضدآب مناسبتر هستند.
- لباس ضدآب: برای روزهای بارانی یا برفی.
- پاپوشهای حرارتی: برای محافظت از پاها در برابر سرما و یخ.
تغذیه مناسب سگ و گربه در زمستان و سرما چیست؟
تغذیه مناسب در فصل سرما برای سگها و گربهها اهمیت زیادی دارد، زیرا بدن آنها برای حفظ دمای طبیعی و مقابله با سرما به انرژی بیشتری نیاز دارد. در ادامه به نکات تغذیهای مناسب برای این فصل اشاره میکنیم:
افزایش کالری مصرفی سگ و گربهها در سرما و زمستان
در فصل زمستان، حیوانات خانگی برای حفظ گرمای بدن به انرژی بیشتری نیاز دارند. به همین دلیل:
- مقدار غذای روزانه را برای سگها و گربههای فعال یا حیواناتی که در فضای باز نگهداری میشوند افزایش دهید.
- از غذاهای پرکالری با ترکیبات متناسب مانند پروتئین و چربی بیشتر استفاده کنید.
مصرف پروتئین باکیفیت در فصل سرما برای سگ و گربه
پروتئین به حفظ عضلات و تأمین انرژی حیوان کمک میکند.
- برای سگها: از غذاهایی حاوی گوشت بدون چربی مانند گوشت مرغ، بوقلمون، یا ماهی استفاده کنید.
- برای گربهها: رژیم غذایی باید سرشار از پروتئینهای حیوانی باشد. گوشت گاو یا مرغ گزینههای مناسبی هستند.
چربیهای سالم برای افزایش انرژی بدن سگ و گربه در فصل سرد
چربیهای سالم منبع عالی انرژی هستند و به حفظ گرمای بدن کمک میکنند.
- افزودن مقدار کمی روغن ماهی یا روغن زیتون به غذای حیوان میتواند مفید باشد.
- برای سگهای فعال، غذاهایی با میزان چربی بیشتر توصیه میشود.
تامین ویتامینها و مواد معدنی سگ و گربه در سرما و زمستان
ویتامینها و مواد معدنی سیستم ایمنی بدن را تقویت کرده و از بیماریها جلوگیری میکنند:
- ویتامین A و E برای سلامت پوست و تقویت سیستم ایمنی حیوانات ضروری هستند.
- مکملهای حاوی امگا ۳ برای سگ و گربه و حتی اسید چربی مانند امگا ۶ میتوانند در جلوگیری از خشکی پوست و مو مفید باشند.
مصرف فیبر در سرما و زمستان
برای حیواناتی که در زمستان کمتر فعالیت میکنند، فیبر به عملکرد بهتر دستگاه گوارش کمک میکند.
- از سبزیجات پختهشده مانند هویج، کدوحلوایی یا کدو سبز در وعدههای غذایی استفاده کنید.
تامین آب کافی برای سگ و گربه در سرما و زمستان
در فصل سرما، حیوانات ممکن است کمتر آب بنوشند که میتواند به کمآبی بدن منجر شود.
- همیشه آب تازه و گرم در دسترس قرار دهید.
- برای تشویق حیوان به نوشیدن آب، میتوانید کمی آب گوشت گرم (بدون ادویه) به آب اضافه کنید.
تغذیه متناسب با وزن و فعالیت سگ و گربه در فصل سرد
- حیوانات کمتحرک در زمستان نباید غذای اضافی دریافت کنند، زیرا این موضوع منجر به اضافهوزن میشود.
- حیوانات فعال و در معرض سرما باید تغذیهای غنیتر داشته باشند.
مشکلات شایع سگ و گربه در سرما و زمستان چیست؟
خشکی پوست و موی سگ و گربه
هوای سرد و خشک زمستان میتواند باعث خشکی و ترکخوردگی پوست حیوانات شود. برای جلوگیری از این مشکل:
- استفاده از مرطوبکنندههای مخصوص حیوانات.
- کاهش دفعات حمام: شستوشوی زیاد باعث از بین رفتن روغنهای طبیعی پوست میشود.
- تامین آب کافی.
- استفاده از رژیم غذایی حاوی اسیدهای چرب مفید.
سوختگی پدهای پا در سگ و گربه
تماس با برف، یخ یا سطوح یخزده میتواند به پدهای پای حیوان آسیب بزند. برای جلوگیری:
- استفاده از کفشهای مخصوص حیوانات.
- شستوشوی پاها بعد از بیرون رفتن: برای پاک کردن مواد شیمیایی مانند نمک جاده.
- چرب کردن پدها با وازلین: برای جلوگیری از ترکخوردگی.
مشکلات تنفسی سگ و گربه در سرما و زمستان
هوای سرد میتواند مشکلات تنفسی در حیوانات ایجاد کند، بهویژه اگر حیوان شما به بیماریهای مزمن مبتلا باشد. برای جلوگیری:
- محدود کردن زمان بیرون رفتن.
- استفاده از دستگاه بخور در خانه.
- مشاوره با دامپزشک در صورت بروز علائم تنفسی.
نکات مهم برای پیادهروی سگها در زمستان
- زمان کوتاهتر: زمان پیادهروی را کاهش دهید.
- ساعات گرمتر روز: پیادهروی در اواسط روز که هوا گرمتر است.
- پوشش مناسب: استفاده از لباس و کفش مناسب.
- خشک کردن حیوان بعد از پیادهروی: برای جلوگیری از بیماریهای پوستی.
- حفظ فعالیت بدنی: با وجود سرما، حیوانات به فعالیت نیاز دارند.
بیماریهای مرتبط با فصل زمستان و سرما در سگ و گربه چیست؟
سرفه کنل (Kennel Cough)
این بیماری در میان سگهایی که در مکانهای شلوغ مانند پناهگاهها نگهداری میشوند شایع است. علائم شامل:
- سرفه خشک و مداوم.
- ترشحات بینی.
- تب خفیف.
هیپوترمی (افت دمای بدن)
اگر دمای بدن حیوان به کمتر از حد طبیعی برسد، ممکن است به هیپوترمی مبتلا شود. علائم:
- لرزش شدید.
- کند شدن ضربان قلب.
- بیحسی اندامها.
یخزدگی (Frostbite)
این مشکل بیشتر در گوشها، دم و پنجهها رخ میدهد. رنگ پوست در این نواحی ممکن است آبی یا خاکستری شود.
عفونتهای دستگاه تنفسی
هوای سرد و خشک میتواند خطر ابتلا به عفونتهای تنفسی را افزایش دهد. علائم شامل:
- سرفههای شدید.
- تب و بیحالی.
- ترشحات غلیظ بینی.
در صورت بروز بیماریهای مرتبط با سرما با ویزیت و مشاوره آنلاین آقای دامپزشک در ارتباط باشید. با ارسال مشخصات کامل و شرح کامل بیمرای، بهترین نسخه و تشخیص برای حیوان خانگی شما تجویز خواهد شد.
اقدامات فوری در شرایط اضطراری سرما در حیوانات خانگی برای محافظت از سگ و گربه
اگر حیوان شما علائم هیپوترمی یا یخزدگی نشان داد:
- حیوان را به فضای گرم منتقل کنید.
- از حوله گرم برای گرم کردن بدن استفاده کنید.
- بهسرعت با دامپزشک تماس بگیرید.
نتیجهگیری مقاله سرما و زمستان برای سگ و گربه
با رعایت نکات سادهای مانند گرم نگه داشتن محیط زندگی، تغذیه مناسب و استفاده از لباسهای مخصوص، میتوانید از سلامت حیوان خانگی خود در فصل سرما محافظت کنید. پیشگیری همیشه بهتر از درمان است و با مراقبتهای صحیح میتوانید فصل زمستانی شاد و بیدغدغه را برای حیوان خانگی خود فراهم کنید. همچنین در صورت بروز هرگونه علائم غیرطبیعی، مشورت با دامپزشک ضروری است. میتوانید برای دریافت راهنمایی کاملتر و مختص حیوان خانگی خود برای محافظت سگ و گربه از سرما و عبور از چالشهای زمستان با مشاوره دامپزشکی ما در ارتباط باشید.
پرسش و پاسخ متداول سرما و حیوانات خانگی
آیا همه سگها و گربهها به سرما حساس هستند؟
نه، برخی از سگها و گربهها مانند سگهای با پوشش ضخیم یا گربههایی که در مناطق سرد زندگی کردهاند، مقاومت بیشتری به سرما دارند. اما سگها و گربههای کوچک، مو کوتاه یا مسنتر، بیشتر از سرما آسیب میبینند.
چگونه میتوانم دمای خانه را برای سگ و گربه در زمستان تنظیم کنم؟
دمای خانه باید بین ۱۸ تا ۲۴ درجه سانتیگراد باشد. از دستگاههای گرمایشی استفاده کنید، اما اطمینان حاصل کنید که حیوانات به طور مستقیم در معرض حرارت قرار نگیرند.
آیا استفاده از لباس برای سگها و گربهها در زمستان ضروری است؟
برای سگهای با پوشش موی نازک یا گربههای که بیشتر در فضای باز هستند، پوشیدن لباسهای گرم میتواند مفید باشد. همچنین، سگهای مسن یا بیماری که به سرما حساستر هستند، به لباس گرم نیاز دارند.
آیا غذا و آب در زمستان برای حیوانات خانگی باید تغییر کند؟
بله، در زمستان نیاز حیوانات به انرژی بیشتر میشود. تغذیه باید شامل مواد مغذی و پروتئین بالا باشد تا به آنها کمک کند تا انرژی کافی برای حفظ دمای بدن خود تولید کنند. همچنین آب همیشه باید در دسترس باشد و باید از یخ زدن آن جلوگیری کرد.
چگونه میتوان از سرمازدگی سگها و گربهها جلوگیری کرد؟
از پوشش مناسب، پناهگاههای گرم و عایقبندیشده، و محیطهای محافظتشده از باد و باران استفاده کنید. همچنین باید در نظر داشته باشید که حیوانات نباید مدت زیادی در فضای سرد بمانند.
چه علائمی نشاندهنده سرماخوردگی در سگها و گربهها هستند؟
علائمی مانند عطسه، سرفه، آبریزش بینی و چشم، کاهش اشتها، و افزایش خواب میتواند نشاندهنده سرماخوردگی باشد. در صورتی که علائم شدیدتر شد، باید به دامپزشک مراجعه کنید.
آیا سگها و گربهها ممکن است در زمستان دچار مشکلات تنفسی شوند؟
بله، هوای سرد و خشک میتواند باعث تحریک مجاری تنفسی شود و مشکلاتی مانند سرفه، عطسه، و تنفس سخت ایجاد کند. در این شرایط باید محیط را گرم و مرطوب نگه داشت.