انگلهای داخلی سگ، دشمنانی کوچک و نامرئی اما جدی و مشکل آفرین برای سگها هستند. این مزاحمان کوچک میتوانند از دستگاه گوارش گرفته تا قلب و حتی در سایر بخش‌های مختلف بدن حیوانات خانگی جای خوش کنند. انگلهای داخلی به آرامی سلامت سگها را تحت تاثیر قرار می‌دهند که این نکته لزوم درمان سریع و به موقع انگلهای داخلی سگها را می‌رساند. اگر یک سگ علائمی مانند اسهال، کاهش وزن یا بی‌حالی نشان دهد، می‌توانیم به وجود آلودگی انگلی در سگها شک کنیم. اما ماجرا فقط به سگها ختم نمی‌شود. برخی از این انگلها میتوانند زئونوز باشند و از سگ به انسان منتقل شوند. این انگلها می توانند مشکلاتی جدی برای سلامت انسان ایجاد کنند. لزوم شناخت انواع مختلف این انگلها از انواع کرم تا تکیاخته‌های سلولی ما را در شناخت و درمان این عفونت‌ها راهنمایی می‌کند. در واقع قبل از هرچیزی باید بدانیم که کدام عامل بیماری‌زا باعث بروز عفونت در سگ شده است. آیا این عامل کرم گرد است یا انوع دیگری از کرم‌ها است. سپس باید ویژگی‌های مختلف این عوامل را بشناسیم و درک کنیم تا بتوانیم بهرین رویکرد رو در مقابل عفونت‌های انگلی داشته باشیم.
در دنیای کوچک اما خطرناک انگلها، انواع مختلفی از انگلهای سگ با روش‌های هوشمندانه‌ای برای زنده ماندن و انتقال به میزبان جدید سازگار شده‌اند. از کرمهای روده‌ای که به آرامی مواد مغذی حیوان را می‌دزدند گرفته تا کرم قلب که میتواند زندگی سگ را به طور کامل خطر بیندازد. هرکدام از این مهمانان ناخوانده داستانی از چالش و خطر دارند. خوشبختانه، با شناخت دقیق این انگلها و استفاده از روش‌های پیشگیری و درمان، می‌توانید سگ خود را از خطرات این عوامل بیماری زا در امان نگه دارید.
حیاتی‌ترین و مهم‌ترین مسئله‌ای که در رابطه با انگلهای داخلی سگ وجود دارد، ا نتقال این انگلها به انسان و بیماری زایی آنها است. آیا می‌دانستید که برخی از انگلهای سگ میتوانند باعث بیماری‌های جدی در انسان شوند؟ به همین دلیل، آگاهی از راه‌های انتقال انگل سگ به انستن و پیشگیری از این بیماری‌های مشترک که اصطلاحا زئونوز نامیده می‌شود، نه تنها سلامت سگ، بلکه سلامت شما را هم تضمین می‌کند.
در این مقاله، با هم سفری به دنیای انگلهای داخلی سگ خواهیم داشت. از علائم و روش‌های تشخیص تا پیشگیری و درمان، همه چیز را به زبانی ساده اما علمی بررسی می‌کنیم. انواع انگلهای داخلی سگ شامل انواع کرم و تکیاخته را به طور کامل و موشکافانه بررسی می‌کنیم و تمام عوامل را ارزیابی می‌کنیم. اگر به سلامت سگ عزیزتان اهمیت می‌دهید و می‌خواهید مطمئن شوید که خانه و حیوان خانگی شما از این تهدیدات پنهان در امان است، این مطلب را از دست ندهید.
چگونه آلودگی به انگلهای داخلی در سگ را تشخیص دهیم؟
یکی از مهم‌ترین وظایف دامپزشکان در برخورد با سگ‌هایی که دارای علائم مشکوک به آلودگی انگلی هستند، شناسایی سریع و دقیق این مشکل است. انگلهای داخلی میتوانند سلامت حیوان را به شدت تحت تأثیر قرار دهند و در مواردی حتی برای انسان نیز خطرناک باشند. در این مطلب، به روش‌های تشخیصی و اقدامات لازم برای بررسی آلودگی انگلی داخلی در سگها می‌پردازیم.
مشاهده علائم بالینی
- مشکلات گوارشی
- اسهال، که ممکن است خونی یا همراه با مخاط باشد.
- استفراغ، گاهی همراه با کرمهای گرد یا بقایای آنها.
- کاهش وزن با وجود اشتهای طبیعی یا حتی زیاد.
- نفخ شکم، به‌ویژه در توله‌سگ‌ها.
- رفتار غیرعادی
- کشیدن مقعد روی زمین
- بی‌حالی یا کاهش سطح انرژی.
- لیسیدن مداوم ناحیه مقعد.
- علائم عمومی و ظاهری
- کاهش کیفیت موها و ریزش مو.
- لثه‌های رنگ‌پریده یا پیدایش علائم کم‌خونی (در آلودگی شدید).
- حساسیت شکم به لمس یا نشانه‌های درد در این ناحیه.
مراحل تشخیص آلودگی به انگلهای داخلی
مراحل تشخیص آلودگی به انگلهای داخلی در سگها شامل:
- جمع‌آوری تاریخچه پزشکی
به عنوان یک دامپزشک متخصص و حرفه‌ای باید از صاحب حیوان درباره علائمی که از سگ مشاهده کرده، رفتارهای غیرمعمول، تغییر در اشتها و عادات گوارشی حیوانش سوال کنید. همچنین سابقه زندگی سگ، مانند دسترسی به محیط‌های آلوده، خوردن مواد خام یا احتمال تماس با حیوانات دیگر را بررسی کنید. - معاینه فیزیکی
به عنوان یک دامپزشک باید سگ را از نظر وضعیت عمومی بدن، نفخ شکم، حساسیت به لمس در ناحیه شکم و نشانه‌های کم‌خونی معاینه کنید. آزمایشات مختلف و پارا کلینیک کمک کننده هستند اما هنر اصلی یک دامپزشک تشخیص از روی اخذ تاریخچه و انجام معاینه بالینی دقیق است.علائمی مانند رنگ‌پریدگی لثه‌ها یا وجود کرم در ناحیه مقعد میتوانند نشانه‌های قوی از وجود انگل باشند. - آزمایش مدفوع
مثل همیشه و مشابه با بسیاری از بیماری‌ها، یکی از دقیق‌ترین روش‌ها برای تشخیص آلودگی‌های انگلی، بررسی نمونه مدفوع است. از صاحب سگ بخواهید یک نمونه تازه مدفوع بیاورد.نمونه اخذ شده را از نظر وجود تخم، لارو یا انگلهای بالغ (مانند کرمهای گرد یا قطعات کرم نواری) بررسی کنید. برای شناسایی انگلهای میکروسکوپی، از روش‌های تخصصی مانند شناور‌سازی مدفوع یا سانتریفیوژ استفاده کنید. - آزمایش خون
در برخی موارد خاص، مانند آلودگی به کرمهای قلب (Dirofilaria immitis) یا عفونت‌های شدید، آزمایش خون میتواند اطلاعات بیشتری فراهم کند. تست‌های آنتی‌ژن یا آنتی‌بادی، به‌ویژه برای تشخیص انگلهای خاص، بسیار کاربردی هستند. - تصویربرداری پزشکی
اگر علائم انسداد روده یا عوارض جدی‌تر وجود داشته باشد، ممکن است از رادیوگرافی یا سونوگرافی برای تشخیص حضور انگلها یا آسیب‌های داخلی استفاده شود.
انگلهای داخلی سگ: انواع، علائم، راه‌های انتقال، تشخیص و درمان‌ها
بررسی دقیق انگلهای داخلی سگها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. این انگلها میتوانند در بخش‌های مختلفی از سیستم‌های داخلی بدن سگها زندگی کنند و بسته به نوع این انگلها، علائم مختلفی را ایجاد کنند. از آنجایی که اغلب این انگلها در مراحل ابتدایی هیچ علائمی از خود نشان نمی‌دهند، شناسایی و درمان به موقع آنها حیاتی است. باید مراقبت عفونت‌ها مشترک بین سگ و انسان باشیم چرا که این بیماری‌های زئونور میتوانند برای انسانها خطرآفرین و حتی کشنده باشند.
هر انگل ویژگی خاص و منحصر به فرد خود را دارد و باعث بیماری زایی و بروز یک مشکل در ناحیه خاصی از بدن می‌شود. مثلا انواع مختلف کرم‌ها که در ادامه به ان‌ها اشاره می‌کنیم، میتوانند باعث اسهال، استفراغ، کم خونی یا حتی مشکلات جدی‌تر مانند انواژیناسیون در روده سگها بشوند. در این مقاله به معرفی انواع مختلف انگلهای داخلی در سگها، علائم بالینی آنها، راه‌های انتقال، تأثیرات بهداشتی، روش‌های تشخیص و درمان آنها پرداخته‌ایم.
کرمهای گرد (Toxocara canis)در سگها
کرمهای گرد از شایع‌ترین انگلهای داخلی در سگها هستند که معمولاً در روده کوچک آنها زندگی می‌کنند. این کرم‌ها به دلیل تغذیه از مواد مغذی بدن سگ، میتوانند موجب کاهش رشد و ضعف سیستم ایمنی شوند.
محل زندگی کرمهای گرد در سگها
روده کوچک
دلیل؟ کرم‌ها از مواد مغذی بدن سگ تغذیه می‌کنند.
علائم بالینی کرمهای گرد در سگها
- استفراغ (شامل کرمهای در حال حرکت)
- اسهال (ممکن است همراه با خون یا مخاط باشد)
- نفخ شکم
- کاهش وزن شدید
- ضعف و کمبود انرژی
- کاهش فعالیت و بی‌حالی
راه‌های انتقال کرمهای گرد در سگها
کرمهای گرد میتوانند از دو طریق، یک تخمهای موجود در خاک یا دو مدفوع سگ‌های آلوده منتقل شوند. سگ تخم انگل را می‌بلعد. تخم‌ها در روده باز میشوند و لاروها به بدن سگ وارد میشوند. همچنین این انگلها میتوانند از طریق شیر مادر به توله‌سگ‌ها منتقل میشوند.
روش تشخیص کرمهای گرد در سگها
برای تشخیص کرمهای گرد، دامپزشک معمولاً آزمایش مدفوع (کشف تخمهای کرم) یا گاهی آزمایش خون را توصیه می‌کند. تخمهای کرم معمولاً در مدفوع سگ آلوده به وضوح قابل شناسایی هستند.
درمان کرمهای گرد در سگها
درمان این گروه از انگلهای داخلی سگ معمولا با داروهایی مانند پیپرازین، مبنِدوزول، و فن‌بندازول انجام می‌شود. این داروها برای از بین بردن مراحل مختلف چرخه زندگی کرم‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند.
کرمهای قلابدار (Ancylostoma caninum)در سگها
کرمهای قلابدار یکی از انگلهای خطرناک روده‌ای هستند که از خون سگها تغذیه می‌کنند. این انگلها میتوانند مشکلات جدی گوارشی و کم‌خونی شدید ایجاد کنند.
محل زندگی کرمهای قلابدار در سگها
روده کوچک، جایی که کرمهای قلابدار از دیواره روده خون می‌مکند.
علائم بالینی کرمهای قلابدار در سگها
- کم‌خونی شدید (که میتواند منجر به ضعف و رنگ پریدگی شود)
- اسهال خونی
- کاهش وزن و عدم رشد مناسب
- سرفه و تنگی نفس (در موارد شدید)
راه‌های انتقال کرمهای قلابدار در سگها
کرمهای قلابدار میتوانند به راحتی از طریق لاروهای موجود در خاک به بدن سگها منتقل شوند. این لاروها میتوانند از طریق پوست وارد بدن سگ شده یا از طریق خوردن مواد آلوده وارد روده شوند.
روش تشخیص کرمهای قلابدار در سگها
برای تشخیص این انگل، دامپزشک از آزمایش مدفوع برای شناسایی تخمهای کرم یا لاروهای آنها استفاده می‌کند. در برخی موارد، آزمایش خون برای شناسایی علائم کم‌خونی انجام می‌شود.
درمان کرمهای قلابدار در سگها
داروهایی مانند فن‌بندازول و میل‌بمایسین برای درمان کرمهای قلابدار استفاده میشوند. برای جلوگیری از انتقال، کنترل محیط و جلوگیری از دسترسی سگها به خاک آلوده ضروری است.
کرمهای شلاقی (Trichuris vulpis)در سگها
کرمهای شلاقی معمولاً در روده بزرگ سگها زندگی می‌کنند و میتوانند بهطور جدی باعث التهاب در دیواره روده شوند. این انگلها معمولاً مشکلات گوارشی مزمن و طولانی‌مدت را ایجاد می‌کنند.
محل زندگی کرمهای شلاقی در سگها
روده بزرگ سگها
علائم بالینی کرمهای شلاقی در سگها
- اسهال مزمن که ممکن است با خون یا مخاط همراه باشد
- کاهش وزن و سوءتغذیه
- مشاهده مدفوع ناپایدار و مخاطی
- درد شکمی و بی‌حالی
راه‌های انتقال کرمهای شلاقی در سگها
انتقال تخمهای کرمهای شلاقی از طریق خاک آلوده به سگها صورت می‌گیرد. سگها میتوانند از طریق بلعیدن تخمهای کرمهای موجود در خاک یا مواد آلوده به این انگلهای داخلی مبتلا شوند.
روش تشخیص کرمهای شلاقی در سگها
تشخیص کرمهای شلاقی با آزمایش مدفوع و شناسایی تخمهای این کرم‌ها انجام می‌شود. دامپزشک برای تشخیص دقیق‌تر از آزمایش‌های خون استفاده می‌کند.
درمان کرمهای شلاقی در سگها
داروهای ضدانگل مانند فن‌بندازول و مبنِدوزول برای درمان کرمهای شلاقی استفاده میشوند. درمان دوره‌ای و مداوم معمولاً برای از بین بردن این انگلها ضروری است.
کرمهای نواری (Dipylidium caninum) در سگها
کرمهای نواری یکی از انگلهای داخلی سگها هستند که به راحتی از طریق مدفوع سگها و اطراف مقعد آنها قابل شناسایی هستند. این کرم‌ها معمولاً با ککها در ارتباط هستند و به راحتی به بدن سگها منتقل میشوند.
محل زندگی کرمهای نواری در سگها
روده کوچک سگها.
علائم بالینی کرمهای نواری در سگها
- مشاهده قطعات سفید رنگ کرم در مدفوع یا اطراف مقعد
- خارش و تحریک مقعدی
- کاهش وزن و فقدان اشتها
- استفراغ در موارد شدید
راه‌های انتقال کرمهای نواری در سگها
کرمهای نواری از طریق کک‌های آلوده به سگها منتقل میشوند. سگها با خوردن کک‌های آلوده به این انگلها مبتلا میشوند.
روش تشخیص کرمهای نواری در سگها
تشخیص کرمهای نواری با شناسایی قطعات کرم در مدفوع یا اطراف مقعد سگها انجام می‌شود. آزمایش‌های مدفوع میتواند وجود تخمهای کرمهای نواری را نشان دهد.
درمان کرمهای نواری در سگها
داروهایی مانند پرازی‌کوانتل برای درمان کرمهای نواری استفاده میشوند. همچنین، برای پیشگیری از عفونت‌های بعدی، کنترل ککها و جلوگیری از تکثیر آنها در محیط ضروری است.
کرمهای قلب (Dirofilaria immitis)در سگها
کرمهای قلب یکی از انگلهای خطرناک در سگها هستند که میتوانند موجب مشکلات شدید قلبی و تنفسی شوند. این انگلها میتوانند از پشه‌ها به سگها منتقل شوند و در صورت عدم درمان، به نارسایی قلبی منجر شوند.
محل زندگی کرمهای قلب در سگها
قلب و عروق ریوی سگها.
علائم بالینی کرمهای قلب در سگها
- سرفه‌های مکرر
- تنگی نفس و مشکلات تنفسی
- کاهش توانایی در انجام فعالیت‌های بدنی
- نارسایی قلبی در مراحل پیشرفته
راه‌های انتقال کرمهای قلب در سگها
کرمهای قلب توسط پشه‌ها منتقل میشوند. پشه‌ها با گزش سگ‌های آلوده به کرمهای قلب، لاروها را به سگ‌های سالم منتقل می‌کنند.
روش تشخیص کم‌های قلب در سگها
تشخیص کرمهای قلب معمولاً از طریق آزمایش خون انجام می‌شود. در این آزمایشات می‌توان حضور میکروفیلریا (لارو کرمهای قلب) را شناسایی کرد. دامپزشک از سونوگرافی برای بررسی وضعیت قلب سگ استفاده می‌کند.
درمان کرمهای قلب در سگها
درمان کرمهای قلب شامل داروهایی مانند ملارسومین است که برای کشته شدن کرمهای بالغ استفاده می‌شود. درمان این انگلها نیاز به مراقبت‌های دامپزشکی دقیق و کنترل فعالیت بدنی سگها دارد.
تکیاختهها (Giardia spp., Cystoisospora spp.) در سگها
تک‌یاخته‌هایی مانند ژیاردیا و کوکسیدیا، انگلهای میکروسکوپی هستند که معمولا در روده کوچک سگها زندگی می‌کنند. این انگلها میتوانند موجب اسهال حاد و مزمن و مشکلات شدید گوارشی شوند.
محل زندگی تکیاختهها در سگها
روده کوچک سگها.
علائم بالینی تکیاختهها در سگها
- اسهال آبکی و گاهی همراه با خون
- کاهش وزن و کم‌آبی بدن
- استفراغ و بی‌حالی
- افت انرژی و بی‌اشتهاعی
راه‌های انتقال تکیاختهها در سگها
آب و غذای آلوده میتوانند حاوی تخمهای این انگلها باشند. سگها از طریق خوردن این مواد
آلوده به انگلها مبتلا میشوند.
روش تشخیص تکیاختهها در سگها
تشخیص با آزمایش مدفوع برای شناسایی تخمهای انگل و گاهی آزمایش‌های خون برای شناسایی آسیب‌های گوارشی انجام می‌شود.
درمان تکیاختهها در سگها
داروهای ضدانگل مانند مترانیدازول و کوترین را برای درمان استفاده می‌کنند. در بسیاری از موارد، مدیریت بهداشتی و جلوگیری از مصرف مواد آلوده به انگلها به پیشگیری کمک می‌کند.
نحوه پیشگیری از انگلهای داخلی در سگها
پیشگیری از ابتلا به انگلهای داخلی در سگها یکی از مهم‌ترین بخش‌های مراقبت‌های بهداشتی است. با انجام برخی اقدامات ساده می‌توان خطر ابتلا به این انگلها را کاهش داد و حیوان خانگی خود را از آسیب‌های جدی نجات داد.
اقدامات پیشگیرانه از آلودگی به انگلهای داخلی در سگها
- واکسیناسیون منظم: برخی از انگلهای داخلی قابل پیشگیری هستند و واکسن‌ها میتوانند به کاهش خطر عفونت کمک کنند.
- کنترل ککها و کنهها: بسیاری از انگلها مانند کرمهای نواری از طریق ککها منتقل میشوند. استفاده از داروهای ضدکک میتواند خطر ابتلا را کاهش دهد.
- نظافت محیط: تمیز کردن محل زندگی سگها به صورت مداوم و مرتب، شستن ظروف غذا و آب و همچنین جمع‌آوری مدفوع بهطور منظم میتواند از انتشار تخمهای انگلها در محیط جلوگیری کند.
- تغذیه مناسب: تغذیه سالم و متعادل باعث تقویت سیستم ایمنی بدن سگها و افزایش مقاومت آنها در برابر انگلها می‌شود.
- استفاده از داروهای ضدانگل بهطور منظم: داروهایی که برای پیشگیری از انگلهای داخلی سگ تجویز میشوند، باید طبق تجویز و توصیه دامپزشک بهطور منظم مصرف شوند.
تأثیر انگلهای داخلی بر سلامت انسان: زئونوزها
همانطور که گفتیم، بسیاری از انگلهای داخلی سگها میتوانند به انسانها منتقل شوند. این انگلها به بیماری‌های زئونوتیک یعنی بیماری مشترک انسان و دام منجر میشوند.س
انگلهای داخلی مشترک بین انسان و سگ:
- کرمهای گرد (Toxocara canis): تخمهای این کرم‌ها میتوانند بهراحتی از طریق تماس با خاک آلوده یا مدفوع سگها به انسان منتقل شوند و در بدن انسان به‌ویژه در کودکان باعث ایجاد بیماری‌هایی مانند Visceral Larva Migrans شوند.
- کرمهای نواری (Dipylidium caninum): این انگلها از طریق بلعیدن کک‌های آلوده به انسان منتقل میشوند.
- ژیاردیا (Giardia spp.): این تکیاخته میتواند از طریق بلعیدن آب آلوده یا تماس با محیط آلوده به انسانها منتقل شود.
اقدامات پیشگیرانه برای جلوگیری از آلودگی انسانها به انگلهای داخلی سگها:
- شستن دست‌ها بعد از تماس با سگها و محیط آلوده
- جلوگیری از بلعیدن ککها و مواد آلوده به تخمهای انگلها
- رعایت بهداشت شخصی و استفاده از محصولات ضدعفونی‌کننده
- استفاده از دستکش هنگام تماس با مدفوع سگها
نکات ضروری برای مراقبت از سگ‌های مبتلا به انگل داخلی
اگر سگ شما به یکی از انگلهای داخلی مبتلا شده است، اقدامات درمانی باید با دقت انجام شود تا از انتقال بیماری به سایر حیوانات یا اعضای خانواده جلوگیری شود. در اینجا برخی از نکات مراقبتی برای سگ‌های مبتلا به انگل داخی آورده شده است:
مراقبت‌های لازم:
- قرنطینه کردن سگ: اگر سگ به انگل مبتلا شده است، بهتر است آن را از سایر حیوانات خانگی جدا کنید تا از انتقال بیماری جلوگیری شود.
- رعایت بهداشت محیط: برای جلوگیری از گسترش تخمهای انگل در محیط، نظافت مرتب و ضدعفونی کردن محل زندگی سگ ضروری است.
- کنترل تغذیه و آب: سگ‌های مبتلا به انگل ممکن است اشتهای خود را از دست بدهند. باید اطمینان حاصل کنید که سگ به اندازه کافی آب و غذا مصرف می‌کند.
- مراجعه به دامپزشک: پس از درمان اولیه، نظارت مستمر توسط دامپزشک ضروری است تا از بهبودی کامل سگ اطمینان حاصل شود.
نتیجه‌گیری و توصیه‌های پایانی مقاله انگلهای داخلی سگ
با آگاهی از انواع انگلهای داخلی و علائم آنها، می‌توان اقدامات پیشگیرانه و درمانی موثری را برای حفظ سلامت سگها انجام داد. مراقبت از بهداشت محیط، تغذیه مناسب، و درمان به موقع انگلها میتواند باعث سلامت و رفاه حیوانات خانگی شما شود. توجه به بهداشت شخصی و جلوگیری از تماس با منابع آلوده نیز میتواند سلامت انسانها را از خطرات زئونوتیک حفظ کند.
پرسش‌های متداول در مورد انگلهای داخلی سگها
آیا سگها از خوردن غذای آلوده به تخم انگلها مبتلا میشوند؟
بله، سگها میتوانند از طریق خوردن غذای آلوده به تخمهای انگلها مبتلا شوند. به همین دلیل نظافت و مراقبت از غذای سگها برای جلوگیری از ابتلای سگ به انواع انگلهای داخلی ضروری است.
آیا انگلهای داخلی بهراحتی از سگ به انسان منتقل میشوند؟
برخی انگلها مانند کرمهای گرد میتوانند به راحتی به انسانها منتقل شوند. رعایت بهداشت شخصی و مراقبت از سگها در این زمینه بسیار مهم است.
چطور میتوانم از ککها و کنهها جلوگیری کنم؟
استفاده از داروهای ضدکک و کنه بهطور منظم و رعایت بهداشت محیط میتواند بهطور مؤثر از ابتلا به انگلها جلوگیری کند.